"Afet Dirençli Kentler İçin Gençlerin Bilgi Düzeyinin Arttırılması: Heyelanlar" Eğitimi, TÜBİTAK 2237-A Bilimsel Eğitim Etkinlikleri Desteği kapsamında 7-8-9 Ekim 2024 tarihlerinde KTÜ Teknoloji Transferi Uygulama ve Araştırma Merkezi'nde uygulamalı olarak gerçekleştirilecektir.

Etkinliğin Amacı

Bu proje, genç nesilleri heyelanlar gibi doğal afetlere karşı daha dirençli hale getirmek amacıyla, üniversite öğrencilerinin heyelanlar konusundaki bilgi düzeyini arttırmayı hedeflemektedir. Gençlerin bu alandaki farkındalığını ve bilgi birikimini geliştirmek, afetlerin etkilerini anlamalarına yardımcı olarak, gelecekteki kentsel planlamada ve ıslah projelerinde daha etkin rol almalarını sağlamayı amaçlamaktadır. Bu proje kapsamında gençler, heyelanların oluşum mekanizmaları, etkileri ve afet yönetimi konularında güçlü bir bilgi temeli oluşturarak, afet dirençli kentlerin inşası için önemli bir potansiyeli temsil edecektir.

Ülkemiz, jeolojik, morfolojik ve iklimsel özellikleri dikkate alındığında bir afet ülkesi olarak bilinmektedir. Ülkede taşkın, erozyon, çölleşme ve çığ gibi afetler meteorolojik kökenli afetlerin başında gelirken, deprem, heyelan, kaya düşmesi gibi afetler ise meteorolojik olmayan afetlerin en önemlileridir. Özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi, oluşma sıklığı bakımından heyelanların, etki alanı bakımından ise taşkınların en sık görüldüğü ve buna bağlı olarak can ve mal kaybının en fazla olduğu bölgedir. Ülke istatistiklerinden farklı olarak Doğu Karadeniz Bölgesi’nde doğa kaynaklı afetler içinde taşkın ve heyelanlar %95’lik oranla ilk sırada yer almaktadır. Tüm bunlar dikkate alınarak hazırlanan bu projede, üniversitelerimizde ilgili alanlarda öğrenim gören lisans öğrencilerinin teorik ve uygulamalı dersler ile bilgi düzeyinin artırtılması ve heyelanların önlenmesi konusunda becerilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır.

Etkinliğin Kapsamı

Ülkemizin afet potansiyeli dikkate alınarak önerilen bu etkinlik, mühendislik öğrencilerine yönelik teorik ve uygulama çalışması şeklinde 2 ana başlıkta gerçekleştirilecektir. Bu proje, gençlerin afet dirençli kentlerin oluşturulmasındaki rolünü güçlendirmeyi amaçlayan kapsamlı bir bilinçlendirme, eğitim ve uygulama programını içermektedir. Proje, üniversite öğrencilerini hedef alarak heyelanlar konusunda bilgi düzeylerini arttırmayı, afetlerin etkilerini anlamalarını sağlamayı, bu konudaki becerilerini geliştirmeyi ve afet olmadan onca alınacak önlemleri tasarlayabilmelerini hedeflemektedir. Ayrıca, projenin kapsamı gençlerin, heyelanlarla mücadelede ve afet yönetiminde etkili bir şekilde yer alabilmeleri için çok disiplinli bir yaklaşımı benimsemektedir. Heyelanlar konusundaki temel bilgilerin öğrenilmesinin yanı sıra, proje, ıslah çalışmaları, kentsel planlama ve sürdürülebilirlik gibi konularda da gençlerin bilgi ve becerilerini güçlendirecek bir çerçeve sunmaktadır. Bu sayede, gençlerin gelecekteki afetlere karşı hazırlıklı ve aktif bir rol oynamalarını sağlamak ve afet meydana gelmeden önce güvenilir tasarım yapabilme yeteneklerini geliştirmek adına kapsamlı bir eğitim platformu oluşturulacaktır.

Bu proje kapsamında ilk aşamada, doğa olayı, afet ve doğa kaynaklı afet kavramlarına yönelik bilgiler verilecek, dünyada ve ülkemizde karşılaşılan afetler ve etkileri değerlendirilecektir. Daha sonra ülkemizde karşılaşılan doğa kaynaklı afetlerin nedenleri, etkileri ve doğurduğu sonuçlar tartışılacaktır. Bu genel bilgilerden sonra “kütle hareketleri” başlığı özelinde kütle hareketlerinin sınıflandırılması, özellikle heyelanların oluşum nedenleri ve heyelanlı bölgelerde yapılması gereken mühendislik çalışmaları detaylandırılacaktır. Heyelan potansiyeli taşıyan alanlarda uygulanması gereken çalışmalar, arazi ve laboratuvar deneyleri, tasarım analizleri hakkında teorik bilgiler verilecek, heyelan çalışmalarında kullanılan saha karakterizasyonuna yönelik parametrelerin ölçümü ve temini için gerekli olan deneysel çalışmalar laboratuvar ortamında uygulamalı olarak gerçekleştirilecektir. Etkinliğin bir diğer aşamasında afet öncesi çalışmalara altlık oluşturacak ve afet dirençli kentlerin oluşturulmasında en önemli adımlardan biri olan mühendislik tasarımı ve analizlerine yönelik uluslararası literatürde kabul gören yazılımlar kullanılacak ve öğrencilerin tasarım kapasiteleri ve bilgi düzeyleri arttırılacaktır. Son aşamada öğrencilerin bilgi düzeylerini ölçmeye yönelik uygulama yapılacak ve elde edilen sonuçlar birlikte değerlendirilecektir.   

Etkinlik, ülkemizdeki üniversitelerde mühendislik alanında aktif öğrenim gören 28 lisans öğrencisinden oluşacak şekilde planlanmıştır. Her grup 4 öğrenciden oluşacak ve grup çalışmalarında aktif görev alacak eğitmenler 4 kişiye grup çalışması sırasında danışmanlık yapacaktır. Etkinlikte proje konusunda tecrübeli 7 eğitmen görev alacaktır. Koordinatör de etkinlikte eğitmen olarak görev alacaktır. Eğitmenler, TÜBİTAK ARDEB projeleri yürütmüş ve yürütmekte, daha önce TÜBİTAK 2237 projelerinde koordinatör/eğitmen olarak görev almış, akademisyenlere, lisansüstü ve lisans öğrencilerine yönelik birçok proje eğitimleri vermiş akademisyenlerden oluşacaktır.

Düzenleme Kurulu

Prof. Dr. Arzu FIRAT ERSOY (KTÜ, Jeoloji Mühendisliği Bölümü)

Prof. Dr. Ömer YÜKSEK (KTÜ, İnşaat Mühendisliği Bölümü)

Prof. Dr. S. Banu İKİZLER (KTÜ, İnşaat Mühendisliği Bölümü)

Prof. Dr. Hakan ERSOY (KTÜ, Jeoloji Mühendisliği Bölümü)

Prof. Dr. Turgay DİNDAROĞLU (KTÜ, Orman Mühendisliği Bölümü)

Doç.Dr. Ali Erden BABACAN (KTÜ, Jeofizik Mühendisliği Bölümü)

Doç.Dr. Zekai ANGIN (KTÜ, İnşaat Mühendisliği Bölümü)

Prof. Dr. Ayberk KAYA (RTEÜ, İnşaat Mühendisliği Bölümü)

Prof. Dr. Halil AKINCI GENÇ (Artvin Çoruh Üniversitesi, Harita Mühendisliği Bölümü)

Etkinlik Ekibi

Prof. Dr. Arzu FIRAT ERSOY (Koordinatör ve Eğitmen)

Prof. Dr. Hakan ERSOY (Eğitmen)

Prof. Dr. S. Banu İKİZLER (Eğitmen)

Prof. Dr. Turgay DİNDAROĞLU (Eğitmen)

Doç. Dr. Zekai ANGIN (Eğitmen)

Dr. Öğr. Üyesi M. Oğuz SÜNNETCİ (Eğitmen)

Öğr. Gör. Dr. Murat KARAHAN (Eğitmen)

Katılımcılar, yurt içinde öğrenim gören lisans öğrencileri arasından seçilecek olup, toplamda 28 katılımcının Bilimsel Eğitim Etkinliklerini Destekleme Programı’ndan faydalanması planlanmıştır. Katılımcıların belirlenmesi için oluşturulan kriterler aşağıda verildiği gibidir.

Katılımcıların belirlenmesi için aranan şartlar:

1. Katılımcıların TÜBİTAK ARBİS veri tabanına kayıtlı olması,
2. Katılımcıların mühendislik bölümlerinden (jeoloji, jeofizik, maden, inşaat mühendisliği) birinde 3., veya 4. sınıflarında lisans eğitimi gören öğrenciler olması,
3. Lisans genel not ortalaması 2,00’nin üzerinde olması (diğer şartların sağlanması durumunda genel not ortalaması en yüksek olanlara öncelik tanınacaktır),
4. Katılımcıların daha önce düzenlenen 2237-A etkinliklerine en fazla 4 kere katılmış olması, daha önce 2237-A etkinliğine katılmayan katılımcılara öncelik tanınacaktır,
5. Katılımcıların OHAL kapsamında yürürlüğe konulan Kanun Hükmünde Kararnameler ile doğrudan veya anılan Kanun Hükmünde Kararnamelerde öngörülen usuller çerçevesinde meslekten, kamu görevinden veya ilgili kurumların teşkilatından çıkarılmamış olması,
6. Katılımcıların etkinliğe bir proje fikri ile katılıyor olması,
7. Başvuru oranlarına göre kadın erkek dağılımlarının orantılı olması gözetilecektir,
8. Deprem bölgesinden (11 il) başvuru yapan katılımcılara en az 5 kişilik kontenjan ayrılacaktır,
9. Öncelikle farklı disiplinlerden eşit sayıda katılımcı alınması planlandığından, etkinliğe kabul başvuru sırasına göre yapılmayacaktır. Mühendislik bölümlerinin (jeoloji, jeofizik, maden, inşaat mühendisliği) her birinden yeterli başvurunun olmaması durumunda, eksiklikler diğer alanlardan karşılanacaktır.

Etkinlik Yeri

Afet Dirençli Kentler İçin Gençlerin Bilgi Düzeyinin Arttırılması: Heyelanlar Eğitimi KTÜ Teknoloji Transferi Uygulama ve Araştırma Merkezi toplantı ve seminer salonunda yapılacaktır. Eğitim salonları Karadeniz Teknik Üniversitesi Kanuni Kampüsünde bulunmaktadır. Toplantı salonu 50 m² olup içerisinde masa, sandalye, projeksiyon cihazı, projeksiyon perdesi ve internet altyapısı ile toplamda 50 kişilik kapasiteye sahiptir. Seminer salonu 100 m² olup içerisinde masa, sandalye, projeksiyon cihazı, projeksiyon perdesi, mikrofon, panel sistemi ve internet altyapısı ile toplamda 130 kişilik kapasiteye sahiptir. Seminer salonu ve toplantı salonu yan yana olup, ayrıca katılımcıların ve eğitmenlerin eğitim saatleri dışında kullanabilecekleri çay, kahve, ikram vb. aktiviteleri yapabilecekleri bir alan da bulunmaktadır.

Katılımcıların ve eğitmenlerin kahvaltı ve öğle yemekleri KTÜ kanuni kampüsü içerisinde bulunan KTÜ Koru Otel’de verilecektir. Eğitim salonları ile KTÜ Koru Otel arasında 900 metrelik bir mesafe bulunmaktadır. Katılımcıların ve eğitmenlerin yemek saatlerinde eğitim salonlarından KTÜ Koru Otel’e ulaşımları KTÜ Koru Otel’den kiralanan servisler ile sağlanacaktır. Katılımcıların ve eğitmenlerin; sabah etkinlik öncesi ve akşam etkinlik sonrası ayarlanan saatlerde servisler ile ulaşımları karşılanacaktır. Katılımcıların konaklamaları üniversitemiz içerisinde bulunan Koru otel ve Sahil Tesisleri otellerinde kamu personel ücretleri üzerinden yapılabilecektir. Her iki otel ile eğitim alanları arasındaki transferler servisler ile yapılacaktır.

Eğitim için, TÜBİTAK 2237/A Bilimsel Eğitim Etkinlikleri Desteği başvurusunun kabul edilmesinden sonra bu sayfa üzerinden başvuru alınmaya başlanacaktır.