Page 7 - E-Tez Bülteni Eylül 2025, SAYI 3

YÜKSEK LİSANS TEZİ
Elektrik-Elektronik Mühendisliği
Anabilim Dalı

Sınıf Dengesizliği İçeren Tıbbı Verilerde Akciğer Kanseri
Evre Sınıflandırması
Bilal Talha AYVAZ

Tez Danışmanı: Prof. Dr. Ayten ATASOY
Tez Özeti

Bu tez kapsamında, 8 metal oksit yarı iletken ve 14 kuvars kristal mikro terazi sensörden oluşan hibrit bir elektronik burun sistemi
kullanılarak, akciğer kanseri tanısı almış bireylerin nefes örnekleri analiz edilmiş ve hastalık evrelerine göre sınıflandırılmıştır. Analiz
edilen 200 nefes örneği, hastalık evrelerine göre sırasıyla I. Evre: 14, II. Evre: 12, III. Evre: 23 ve IV. Evre: 151 örnekten
oluşmaktadır. Veri setine öncelikle referans düzeltme ve iletkenlik dönüşümü gibi önişleme adımları uygulanmıştır. Bu adımların
ardından öznitelik çıkarımı gerçekleştirilmiş; elde edilen öznitelikler Z-Skor normalizasyonu ile ölçeklendirilmiş ve sonrasında Temel
Bileşenler Analizi kullanılarak boyut indirgeme işlemi yapılmıştır. Sınıflandırma işlemi hem dengesiz veri seti ile hem de Sentetik
Azınlık Aşırı Örnekleme Tekniği ve türevleriyle dengelenmiş veri setleri üzerinde gerçekleştirilmiştir. Lojistik Regresyon, Destek
Vektör Makineleri, k-En Yakın Komşu ve Rastgele Orman algoritmaları farklı hiperparametre kombinasyonlarıyla eğitilmiş ve test
edilmiştir. Modellerin performansı doğruluk, makro kesinlik, makro duyarlılık ve makro F1-skoru gibi metriklerle değerlendirilmiştir.
Sonuçlar, dengesiz veri setlerinde hem veri dengeleme algoritmalarının hem de hibrit sensör sistemlerinin makine öğrenmesi
tabanlı sınıflandırma performansını belirgin biçimde artırdığını göstermektedir.

Anahtar kelimeler: Akciğer kanseri, Nefes analizi, Elektronik burun, Sınıf dengesizliği, Hibrit sensör analizi