Page 27 - E-Tez Bülteni Eylül 2025, SAYI 3

DOKTORA TEZİ
Kimya Anabilim Dalı
Mdmb-4en-Pınaca Ve ADB-Butınaca’nın Kan ve İdrar
Numunelerinden Katı Faz Ekstraksiyon Yöntemi İle Ekstraksiyonu
ve Lc-Ms/Ms İle Tayinleri

Osman Can ÇAĞILCI
Tez Danışmanı: Prof. Dr. Ümmühan TURGUT OCAK
Tez Özeti

Son yıllarda dünya genelinde sentetik kannabinoidlerin (SK) kullanımı ciddi bir artış göstermektedir. “Bonzai”, “Spice”, “K2”, “Spice
Gold”, “Spice Diamond”, “Chill Out” ve “Chill X” gibi çeşitli ticari adlarla pazarlanan bu bileşikler, toplum sağlığını tehdit eden
yaygın psikoaktif maddeler arasında yer almaktadır. SK’lerin düşük maliyetli olması, etkilerinin güçlü ve hızlı başlaması ile klasik
analiz yöntemleriyle uzun süre saptanamamış olmaları, bu maddelerin yaygınlaşmasında etkili olmuştur. Bu tez çalışmasında,
özellikle son dönemde sıkça karşılaşılan MDMB-4en-PINACA ve ADB-BUTINACA adlı iki SK’nin kan ve idrar numunelerinde
tayinine yönelik özgün ve güvenilir bir LC-MS/MS yöntemi geliştirilmiş ve valide edilmiştir. Numune hazırlığında matris
bileşenlerinden arındırmayı sağlamak amacıyla katı faz ekstraksiyonu (KFE) uygulanmıştır. Yöntem doğrusal aralık bakımından 1,0–
50,0 ng/mL konsantrasyonları arasında yüksek korelasyon katsayısı (r2 = 0,998) göstermiştir. Yüksek geri kazanım (GK) oranları ve
toksikolojik analizler için gerekli validasyon parametrelerinin sağlanması, geliştirilen metodun hem analitik güvenilirliğini hem de
gerçek adli numunelerde uygulanabilirliğini ortaya koymuştur.

Anahtar kelimeler: MDMB-4en-PINACA, ADB-BUTINACA, Sentetik Kannabinoidler, LC-
MS/MS, Kan, İdrar, Adli Toksikoloji