Page 22 - E-Tez Bülteni Eylül 2025, SAYI 3

DOKTORA TEZİ
İstatistik ve Bilgisayar Bilimleri
Anabilim Dalı
Hava Yolları Uçuş Ekibi İhtiyacının Makine Öğrenmesi ve Zaman
Serisi Modelleri ile Tahmini

Kaan TOPRAK
Tez Danışmanı: Dr. Öğr. Üyesi Uğur ŞEVİK
Tez Özeti

Bu projenin amacı, aşağıdaki çıktıları doğru bir şekilde gerçekleştirmek için makine öğrenmesi yardımıyla bir karar destek sistemi kurarak milli bayrak taşıyıcı
havayolu şirketi olan Türk Hava Yolları’nın gelecek yıllar için ekip ihtiyacını tespit etmektir. Ekip ihtiyacı sayısının tahmin edilmesi ile birlikte, gelecek yıllarda
üretim saati, uçak sayısı ve destinasyon vb. değişkenler arttığında, uçuş operasyonlarının tam zamanlı ve eksiksiz olarak gerçekleştirilebilecek, yılın herhangi
bir zamanında gelecek olan kargo, charter vb. ek gelir olan seferlerin sorunsuz bir şekilde icra edilebilecek, geçmişe dayalı olarak oluşturulan nöbetçi ekip
sayılarının kullanım oranları incelenerek geleceğe yönelik daha optimal sayıda nöbet tahminleyerek hem gereksiz yere açılan nöbet maliyetinden tasarruf
etmek hem de mevcut bulunan ekiplerin daha optimal kullanımını sağlanacaktır. Projede birbirini takip eden üç temel adımdan oluşacaktır. Bunlardan ilki Ekip
Planlama Başkanlığı sistemlerinden veri elde etmektir. Şu an kullanılan planlama sistemi geçmişe dönük verileri raporlar halinde planlamacıya sunabilmektedir.
Veri elde etmek herhangi bir paket programa ya da kütüphaneye ihtiyaç bulunmamaktadır. Diğer bir adım ise, veri analizidir. Bu adımda elde edilen veri
üzerinde Python yazılım dili kullanılarak veri madenciliği işlemleri yapılacaktır. Bu işlemlerin sonucunda analize hazır hale gelecek olan veri üzerinde farklı
makine öğrenmesi algoritmaları uygulanacaktır. Uygulanan algoritmalar sonucu elde edilen sonuçlardan en optimal sonucu veren algoritma seçilecektir.
Projenin son adımı ise kullanıcılar için arayüz oluşturmak olacaktır. Proje tamamlandıktan sonra elde edilecek yazılım planlamacıların kullanımına sunulacaktır.
İlgili kişiler yapacakları çalışmalar ile gelecek yıllar için gerekli ekip sayısını tahmin edecek ve bu hedef doğrultusunda yeni ekipler istihdam edilecek, mevcut
ekiplere ihtiyaçlar dahilinde eğitimler planlanarak terfi edilmesi ve gerekli görülen ihtiyacın giderilmesi sağlanacaktır. Tezde yer alan veri seti ve analiz
çıktıları, Türk Hava Yolları gizlilik politikaları ve etik prensipleri gereği değiştirilmiş, anonimleştirilmiş veya temsili şekilde sunulmuştur. Sunulan içerikler, tez
çalışmasının bilimsel geçerliliğini etkilemeyecek şekilde hazırlanmıştır.
Anahtar kelimeler: Yapay zekâ, Makine öğrenmesi, Ekip İhtiyacı, Havacılık