Page 46 - E-Tez Bülteni Eylül 2025, SAYI 3

DOKTORA TEZİ
Mimarlık Anabilim Dalı

Arkeolojik, Jeomorfolojik Ve Mimari Bulgular Işığında Sinope Antik
Limanı Ve Surlarının Değerlendirilmesi

Mahitap SEL
Tez Danışmanı: Doç. Dr. Süleyman ÖZGEN
Tez Özeti

Sinop’ta kesintisiz bir yerleşim bulunmaktadır. Bu yerleşim, Sinop’a derin bir tarihçe ve çok katmanlı bir yerleşim kazandırmaktadır.
Seyahatnameler, sikkeler, surlar gibi veriler Sinope Kentinin varlığını göstermekle birlikte kentin planı ve konumu tanımlanamamaktadır. “Sinope’nin
konumu nerededir?” sorusu çalışmanın çatısını oluşturmuştur. Sinop Müzesinin 2017’de, yaptığı bir arkeolojik kazıda, surların arkasında ve deniz
kıyısından 120 metre daha içerdeki bir parselde, M.Ö. 300’lere tarihlendirilen Sinope Antik Limanı-I çıkmıştır. Bu durum, Antik Dönemde Sinop’un
kara yapısının günümüzden farklı olduğunu, mevcut surların limandan sonra yapıldığını, öte taraftan bu limanı koruyan farklı bir sur yapısının da
varlığını işaret etmiştir. Bu bağlamda bulunan her bir veri, teze yeni problemler eklemiştir. Sinope Antik Liman-I’e bağlı surları, Sinope’nin
jeomorfolojik değişimi ve değişime bağlı alanın planı nasıldır?” sorusu çalışmanın asıl
problemine dönüşmüştür. Çalışmada; arkeolojik, jeolojik kanıtlar ve diğer verilerle birlikte, karşılaştırmalı analizler ve sentezler yapılarak Sinope
Adası bulunmuş, Jeomorfolojik Değişim Planları oluşturulmuştur. Eksik olan surlar; arkeolojik, mimari, jeomorfolojik analizlerle bulunmuştur ve Sinope
Antik Limanı-I Surları (SAL-IB) olarak adlandırılmıştır. Ayrıca SAL-IB Surları ile birlikte Antik Dönem Güney ve Kuzey Ticari Limanları tanımlanmıştır.
Sinope Antik Limanı-I, SAL-IB Surları, Sinope Adası, jeomorfolojik değişimi, Antik Dönem Güney ve Kuzey Ticari Limanı günümüze değin
bilinmemektedir. SAL-IB Surları ve limanlara bağlı Sinope’nin konumu önerilmiştir. Tez; mimarlık, arkeoloji, jeomorfoloji, sanat tarihi, şehircilik, kültür
varlıklarını koruma disiplinlerinin kesişim noktasında hazırlanmıştır.
Anahtar kelimeler: Sinope Antik Limanı-I ve Surları, Sinope Ticari Limanları, Sinope Adası, Sinop
Jeomorfoloji Değişimi, Sinop arkeolojik kazı sonuçları.