Page 41 - E-Tez Bülteni Eylül 2025, SAYI 3

YÜKSEK LİSANS TEZİ
Mimarlık Anabilim Dalı

Mimari Restorasyonda Geri Döndürülebilirlik

Tuğba AKIN
Tez Danışmanı: Doç. Dr. Murat TUTKUN
Tez Özeti
Geçmişten bugüne kültürel mirasın izlerini üzerinde taşıyan ve bu izleri sonraki nesillere aktaran tarihi eserler, her çağda korunmaya
değer bulunduğundan koruma düşüncesi tarih boyunca hep var olmuştur. 18. yüzyılda şekillenmeye başlayan koruma düşüncesi, 19.
yüzyılın sonlarına doğru kuramsal temeller üzerinde gelişim göstermiş ve kuramsal çerçeve ve standartlara kavuşması ancak 20.yy’da;
başlangıçta 1964 Venedik Tüzüğü ardından Avrupa Konseyi, UNESCO, ICOMOS gibi uluslararası nitelikte kuruluşların yayınladığı ilke
ve tüzüklerle mümkün hale gelmiştir. Bu kuruluşlar, tarihi eserlerin koruma ve restorasyonunda çağın koruma ihtiyacına yönelik etkili
çözüm önerileri ortaya koymak ve doğru müdahalelerde bulunmak için bazı kavramlar belirlemiştir. Çağdaş retorasyon kuramının
koruma anlayışından bakıldığında, bu kavramların başında ‘’reversibility (geri döndürülebilirlik)’’ kavramı dikkat çekmektedir. Ancak
birçok ilke ve tüzükte sit alanlarından endüstri mirasına; yapı malzemesinden strüktürel düzenine dek geniş bir yelpazede benimsenmiş
olan bu kavram yalnızca olması gerektiği yönünde literatür bir bilgi olarak tanımsal çerçevede kalmıştır. Yapılan çalışmanın ikinci
bölümünde; geri döndürülebilirlik kavramı ve söz konusu olduğu alanlar tartışılmış sonuçlar bölüm sonunda tablolar halinde
özetlenmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise tarihi yapılara uygulanan bu müdahalenin geri döndürülebilir olarak nitelendirilmesi için
gerekli olan parametreler tanımlanmış ve bu parametreler doğrultusunda yapılan uygulamaların ne oranda geri döndürülebilir olduğu
tablolar halinde özetlenmiştir.
Anahtar kelimeler: Koruma, Restorasyon, Restorasyon Müdahaleleri, Geri Döndürülebilirlik, Geleneksel Yapı Malzemeleri