Page 40 - E-Tez Bülteni Eylül 2025, SAYI 3
P. 40
YÜKSEK LİSANS TEZİ
Mimarlık Anabilim Dalı
Metaverse ve Mimarlık Üzerine Etkileri
Negin KHOJASTEH
Tez Danışmanı: Doç. Dr. Sibel MAÇKA KALFA
Tez Özeti
Yapay zekâ teknolojilerindeki gelişmelere paralel olarak, metaverse kavramına ve bu kavramdan adını alan platformlara olan ilgi
artmaktadır. İlk kez Neil Stephenson’ın 1992 yılında yayımlanan Snow Crash adlı romanında ortaya atılan metaverse, “evren
ötesi” anlamına gelmekte ve kullanıcıların etkileşimli dijital ortamlarda bir araya gelmelerine imkân tanımaktadır. Kullanıcı
tarafından oluşturulan içeriklerle zenginleşen bu üç boyutlu sanal platformlar, fiziksel ve sanal dünyalar arasında bir köprü
kurmaktadır. Mimarlık, tasarım ve sanat gibi alanlarda etkisini göstermeye başlayan metaverse, mekânsal ve zamansal
sınırlamaları ortadan kaldırarak kullanıcı deneyimini dönüştürmektedir. Mimarlık disiplinindeki yeri hâlâ netleşmemiş olup, bu alanda
yapılan akademik çalışma sayısı oldukça azdır. Bu durum, konunun gelecekte önem kazanacağına ve mesleğe etkisinin
artacağına işaret etmektedir. Mimarların metaverse’teki rolüne ilişkin tartışmalar sürmekte; bazı görüşler bu yeni ortamda “yazılım
mimarları”nın öne çıkacağını savunmaktadır. Ancak yazılım temelli tasarım yapan bu kişiler, fiziksel ve ergonomik insan ihtiyaçlarını
çoğu zaman göz ardı etmektedir. Bu çalışma, metaverse’ün mimarlık alanındaki yerini akademik, uygulama ve eğitim
bağlamlarında incelemeyi, mimarların rollerini sorgulamayı ve onlara bir metaverse kullanım rehberi sunmayı amaçlamaktadır.
Anahtar kelimeler: Metaverse, Mimarlık, Sanal dünya, Yapay zeka, Teknoloji.
