Dünya ve ülkemiz gündemini bir süredir meşgul eden “Maymun Çiçeği Hastalığı” hakkında KTÜ Farabi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Gürdal YILMAZ açıklayıcı bilgiler verdi.

Aniden mutasyona uğrayarak bulaşması zor

Maymun çiçeği, nadir bir zoonotik (hayvanlardan insanlara bulaşan) hastalıktır. İlk olarak 1958'de araştırma için tutulan maymun kolonilerinde çiçek hastalığı benzeri bir salgın sonrasında keşfedildi. Bu nedenle 'maymun çiçeği' adı verildi. İnsanlarda ilk maymun çiçeği vakası 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde görüldü. Günümüze kadar enfeksiyonların çoğu Afrika ülkelerinden bildirildi. Mayıs ayı içinde, Afrika ülkeleri dışında Maymun Çiçeği vakalarındaki artış bilim dünyasını yüksek dereceli alarma geçirdi. Farklı ülkelerde birbirinden bağlantısız olarak vakalardaki ani artışın nedenleri arasında söz edilen senaryolardan biri de maymun çiçeği virüsünün geçmişe göre daha kolay bulaşmasına izin veren bir mutasyondan kaynaklanıp kaynaklanmadığıdır. Ancak bir RNA virüsü olan SARS-CoV-2 (KOVİD Virüsü)'nin aksine, maymun çiçeği virüsü nispeten büyük bir DNA virüsüdür ve DNA virüslerinin aniden mutasyona uğrayarak insanlara bulaşması zordur.

Bulaşma yolları nasıldır?

Maymun çiçeği virüsünün bulaşması, kişinin virüslü bir hayvan, insan veya bir materyal ile teması ile meydana gelir. Virüs vücuda bütünlüğü bozulmuş deri, solunum yolu veya mukoza yoluyla girer. Hayvandan insana bulaşma, ısırma veya tırmalama, vahşi hayvan eti yemeği hazırlarken, vücut sıvıları veya lezyon materyali ile doğrudan temas veya bulaşık yataklar gibi dolaylı temas yoluyla meydana gelir. İnsandan insana bulaşma sınırlıdır. Vücut sıvılarıyla temas yoluyla, deride veya ağız veya boğaz gibi iç mukozal yüzeylerde lezyonlar, solunum damlacıkları ve bulaşık nesnelerle bulaşabilir.

Hastalık Belirtileri Nelerdir?

Hastalıkta en sık görülen şikayetler; ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, şişmiş lenf düğümleri, titreme ve halsizliktir. Ateşin ortaya çıkmasından 1 ila 3 gün sonra hastaların %97’sinde, genellikle yüzde başlayan ve vücudun diğer bölgelerine yayılan bir kızarıklık gelişir. Lezyonlar önce deride döküntü şeklinde. Sonra deriden kabarık papül, püstül ve vezikül olarak adlandırılan halleri alır. Bu lezyonların her birinin süresi yaklaşık 1-2 gündür. Püstül 7 gün kadar devam eder ve kabuklanır. Hastalık tipik olarak 2-4 hafta sürer. Maymun çiçeğine bağlı ölüm oranları Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre %3-6 arasında değişmekte. Şu anda, maymun çiçeği enfeksiyonu için özel bir tedavi mevcut değildir. Maymun çiçeği salgınını kontrol etmek için çiçek aşısı ve tecovirimat tedavisi önermekteyiz.