Engelli kişilerin kamuda memur veya işçi olarak işe yerleştirmeleri EKPSS/Kura yöntemi ile gerçekleştirilmektedir.

Bu sınava girebilmek için;

• Yetişkinler için en az % 40 oranında engel oranı,
• Çocuklar için en az Hafif Düzeyde ÖGV (40-49) ifadesi gerekmektedir.

Kuraya,  ilkokul/ortaokul/ilköğretim/özel  eğitim  iş  uygulama merkezi veya okulu mezunu veya bu okullardan yerleştirme işlemlerine son başvuru tarihi itibarıyla mezun olabilecek durumda olan engelli adaylar başvurabileceklerdir.

EKPSS ve kuranın tarihi, başvuru tarihi, başvurunun ne şekilde ve  nereye  yapılacağı;  Resmi Gazete?de,  Türkiye  genelinde yayımlanan yüksek tirajlı bir gazetede, ÖSYM ve Genel Müdürlüğümüz resmi internet sitesinde duyurulur.

EKPSS sonuçları dört yıl süreyle geçerlidir.

Engelli Kamu Personel Seçme Sınavı (EKPSS) ve Engellilerin Devlet Memurluğuna Alınmaları Hakkında Yönetmelikte ?Halen memur olarak çalışmakta olanlar,  başka hizmet sınıfı kapsamındaki kadrolar ile bulundukları kadrolardan farklı olmak kaydıyla mezunu oldukları eğitim programları itibarıyla ihraz etmiş oldukları unvanlara ilişkin kadrolar hariç olmak üzere bu Yönetmelik kapsamında yerleştirme işlemlerine başvuramaz,   yerleştirilseler dahi atamaları yapılamaz.? hükmü yer almaktadır.

Yerleştirilen adaylar, kamu kurum ve kuruluşlarınca başka bir sınav veya mülakat yapılmaksızın, ilan edilmiş kadrolara doğrudan atanır.

Engelliler için sağlık kurulu raporu kişilerin engellilik durumlarını, engel gruplarını, engellilik tür ve derecelerini değerlendiren Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş heyetler tarafından düzenlenen bir belge olup engelli haklarından yararlanmak için temel belge niteliğindedir.

Engelliler  için  sağlık  kurulu  raporu;  engelli  aylığı,  evde bakım yardımı, bakım hizmetleri, özel eğitim, istihdam ve sağlık gibi alanlarda tanımlanmış hak ve hizmetlerden yararlanmak  için  gerekli  olan  belgedir.  Engelli  sağlık kurulu raporu, engelliler için düzenlenmiş vergi indirimleri, vergi muafiyetleri ve çeşitli alanlardaki indirimler için de kullanılmaktadır.

Engelliler   için   sağlık   kurulu   raporu,   Sağlık   Bakanlığı tarafından  yetkilendirilmiş  hastanelerden  alınmaktadır. Yetkili hastaneler Sağlık Bakanlığı internet sitesinde yayımlanmaktadır.

Çocuklar İçin Özel Gereksinim Değerlendirme Raporu (ÇÖZGER) almak için çocuğun bakımını üstlenen kişinin başvuru dilekçesi ile ÇÖZGER düzenlemeye yetkili hastaneye başvuru yapması gerekmektedir.

ÇÖZGER Yönetmeliği?nde engel kavramı ya da oranı belirtilmeksizin çocukların ?özel gereksinim? düzeyleri belirlenmektedir.  Yönetmeliğin mevzuata  uyum  başlıklı  ek-3 sayılı tablosunda özel gereksinim düzeylerinin hangi engel oranı aralıklarına denk geldiği aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

Özel gereksinimi olan çocukların bakım hizmetlerinden yararlanması için ÇÖZGER raporunda ?Çok İleri Düzeyde Özel Gereksinimi Vardır?, ?Belirgin Özel Gereksinimi Vardır? veya ?Özel Koşul Gereksinimi Vardır? ifadelerinden birinin yazılmış olması gerekmektedir.

ÇÖZGER raporuna çocuğun bakımını üstlenen kişi ya da raporu talep eden kurum tarafından ikamet edilen ya da raporun alındığı ilin İl Sağlık Müdürlüğüne, raporun teslim alındığı ve/veya e-devlet üzerinden göründüğü tarihten itibaren otuz gün (30) içerisinde başvuruda bulunularak itiraz edilebilir.  İl  Sağlık  Müdürlüğü,  çocuğu  farklı  bir  hastaneye yönlendirir.  İtiraz  sonucu  alınmış  ikinci  ÇÖZGER  raporunu, bakımını üstlenen kişi ya da hizmet veren kuruluş uygun bulur ise üçüncü hastane olan hakem hastaneye gidilmeksizin kabul edilip kullanılabilir. İl Sağlık Müdürlüğü, ikinci ÇÖZGER raporunun sonucuna itirazın devam etmesi halinde çocuğu hakem hastaneye yönlendirir.

İster doğuştan engelli olup SSK?lı, Bağ-Kur?lu ya da memur olarak çalışmaya başlasın, ister işe girdikten sonra engelli olsun; %40 ve üzeri çalışma gücü kayıp oranına sahip tüm engelli çalışanlar erken emeklilik hakkına sahiptir.

Malulen emekli olabilmek için gerekli ilk ve en önemli şart, çalışma gücünde en az %60 kayıp olduğuna dair sağlık  kurulu raporudur. Malullük aylığı alabilmek açısından ikinci şart, kişinin malullük için gerekli sağlık kurulu raporunu almak üzere SGK?ya başvurduğu tarihte en az 1800 gün ödenmiş priminin olmasıdır.

Engellilerin emeklilik işlemleri diğer çalışanlarda olduğu gibi SGK tarafından yapılmaktadır. Engelliler erken emeklilik ya da malulen emeklilik işlemlerini SGK?ya müracaat ederek başlatabilirler.

Engelli çocuğu olan çalışan engelli anneler belli koşullara bağlı olarak erken emeklilik hakkından yararlanabilmektedir. Sosya güvenlik reformu olarak bilinen 5510 sayılı kanunla, sosyal güvenlik sistemimize getirilen  yeni  bir  düzenleme  ile başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunanların, 01.10.2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenecek. Eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilecektir.

Kamu kurum ve kuruluşları çalışma yerlerini ve eklentilerini, engellilerin    erişilebilirliğine    uygun    duruma    getirmek, engellilerin çalışmalarını kolaylaştıracak gerekli tedbirleri almak ve engellilerin  görev  yaptıkları  kadronun  gereği  olan işleri yapabilmeleri için engel durumlarına göre gerek duyulan yardımcı ve destekleyici araç ve gereçleri temin etmek zorundadır.

Belirli bir mesleği olan engellilerin meslekleri ile ilgili işlerde çalıştırılmaları  esastır.    Belirli  bir  mesleği  olmayan  veya mesleğine   uygun   kadro   bulunmayan   engelliler,   engel durumlarına göre yapabilecekleri hizmetlere ait mevcut kadrolarda çalıştırılır. Engelliler, engelliliklerini artırıcı veya ek engel getirici işlerde çalıştırılamaz.

Yurtiçinde İşe Yerleştirme Hizmetleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre; işverenler, işyerlerini engellilerin çalışmalarını kolaylaştıracak ve işin engelli çalışana uygunluğunu sağlayacak şekilde hazırlamak, sağlıkları için gerekli tedbirleri almak, mesleklerinde veya mesleklerine yakın işlerde çalıştırmak, işleriyle ilgili bilgi ve yeteneklerini geliştirmek,   çalışmaları   için   gerekli   araç   ve   gereçleri sağlamak  zorundadırlar.  Engellilerin  çalıştırılamayacakları işler   başlıklı   19?uncu   maddede   ise   engellilerin   sağlık kurulu raporunda çalıştırılamayacakları belirtilen işlerde çalıştırılamayacakları düzenlenmiştir.

Devlet Memurları Kanunu ve Engelli Kamu Personel Seçme Sınavı ve Engellilerin Devlet Memurluğuna Alınmaları Hakkında Yönetmelik?te engelli kotası için açılacak kadroların engellilerin eğitimlerine uygun olması, engellilerin çalışma ortamının engelliye uygun duruma getirilmesi ve engellilerin engelliliklerini artırıcı işlerde çalıştırılmaması konularında hükümler bulunmaktadır.

İlgili mevzuatına göre alınan sağlık kurulu raporunda en az yüzde kırk oranında engelli olduğu belirtilen memurlar ile ağır engelli raporlu eşi veya bakmakla yükümlü olduğu birinci derece kan hısımları bulunan memurlar engellilik durumundan kaynaklanan gerekçelere dayalı olarak yer değiştirme talebinde bulunabilir.

Engelli memurlara isteği dışında gece nöbeti ve gece vardiyası görevi verilmeyecektir.

Kamu çalışanlarının kanunen bakmakla yükümlü olduğu engelli aile bireyinin, bakıma muhtaç olduğunun, ilgili mevzuatına göre alınmış geçerli engelli sağlık kurulu raporu ile belgelendirilmesi kaydıyla, bu durumdaki personele; engelli aile ferdinin günlük bakımı için izin kullanımında gerekli kolaylık sağlanacak ve personel mesai saatleri dışındaki nöbet görevinden ve gece vardiyasından muaf tutulacaktır.

Hem memurların hem de işçilerin en az %70 oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler halinde on güne kadar mazeret izni verilir.

Engelli hizmet erbabı ile bakmakla yükümlü olduğu engelli kişi bulunan hizmet erbabı ve engelli serbest meslek erbabı ile bakmakla yükümlü olduğu engelli kişi bulunan serbest meslek erbabı; engelliliğe bağlı gelir vergisi indiriminden yararlanabilir.

Gelir vergisi indiriminden yararlanmak isteyen engelli hizmet erbabı, nüfus kağıdının örneği ve çalıştığı işyerinden alacağı hizmet erbabı olduğunu gösterir belge ile birlikte, illerde Defterdarlık Genel Müdürlüğüne, bağımsız Vergi Dairesi bulunan ilçelerde Vergi Dairesi Müdürlüğüne, bağımsız Vergi Dairesi bulunan ilçelerde Vergi Dairesi Müdürlüğüne, diğer ilçelerde Mal Müdürlüğüne bir dilekçe ile başvuracaktır.

Çocuklar için (0-18 );

ÇÖZGER?de ?Hafif Düzeyde ÖGV (40-49), Orta Düzeyde ÖGV (50 -59)  ,  İleri  Düzeyde  ÖGV(  60 -69,)  Çok  İleri  Düzeyde ÖGV(  70-79) Belirgin Özel Gereksinimi Vardır (80-89),   Özel Koşul Gereksinimi Vardır (90-99)? tanımlamalardan herhangi birini almış olan çocuklar ya da

Yetişkinler için;

ESKR?de %40 ve üzeri engel oranı almış olan kişiler aşağıdaki indirim ve muafiyetlerden yararlanabilmektedirler:

»    Engelli   kimlik   kartına   sahip   olan   her   engelli   birey, kullandığı toplu taşıma araçlarında ücretsiz seyahat hakkından yararlanır. Tüm resmi ve özel halk otobüsleri, deniz ulaşım araçları ve TCDD bünyesindeki trenlerden engelli bireyler ücretsiz faydalanmaktadır. Engelli bireyin ücretsiz seyahat hakkından yararlandırılmama yahut hakkının kullanımının zorlaştırılması durumlarında olayın geçtiği yerin Mülki İdare Amirliği?ne olay tarihi, zamanı, araç plakası ve olay yeri ile ilgili ayrıntıları içerecek şekilde şikayette bulunulması gerekmektedir.

» Tüm iç ve dış hatlar uçuşlarında % 20 indirim sağlamaktadır.

» Konut vergisi muafiyeti 200 metrekareden küçük tek konutu olan engelliler emlak vergisinden muaftır.

»    Engellilerin eğitimleri,   meslekleri,   günlük   yaşamları için özel olarak üretilmiş her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programlarının temini KDV?den müstesnadır.

» Müze ve Ören Yerlerine giriş ücretsizdir.

» Milli parklar, tabiatı koruma alanları ve tabiat parklarına giriş ücretsizdir.

»    Devlet tiyatrolarından ücretsiz yararlanmaktadırlar.

»  TOKİ,  hazırladığı  projeler  kapsamında   planlanan   konut sayısının %5?i kadarını engelli vatandaşlarımıza ayırmaktadır.  Kimlik  fotokopisi  ve  engelli  sağlık  kurulu raporu  ile  başvuru  yapılmakta,  hak  sayipleri  kura  ile belirlenmektedir.

»    GSM    operatörleri,     engelli     kişilere     özel     tarifeler uygulamaktadır.